Bizans Sanatı | Bizans Sivil Mimarisi

Bizans mimarisinin dini, sivil, ve askeri mimari bölümlerinden Bizans sivil mimarisini incelenebilir:

Bizans Sivil Mimarisi

Antik uygarlığın izleyicisi olan Bizans kentlerinde meydanlar, agoralar, su kemerleri, çeşmeler, anayollar, sütunlu caddeler, zafer takları, dikili taşlar yer almaktadır.

Bizans sivil mimarisinin en iyi görüldüğü yer başkent İstanbul’dur. U biçimindeki sahada bulunan Hipodrom, kentin eğlence ve siyaset merkeziydi. Burada yer alan kabartmalarla ve hiyeroglif süslü Dikilitaş (Obelisk) Mısır’dan getirilmiş, Yılanlı Sütun, önemli anıtlar arasında bulunmaktadır.

Sultanahmet Meydanı’ndaki I. Theodosius Obeliski’nde bulunan kabartmalarda (Resim 03.54) Mısır firavunlarından III. Tutmosis’in zaferlerinin betimlendiği granit obeliskin yerleştirildiği taşın dikilişi, oyunları izleyen İmparator

I. Theodosius ve iki oğlu, İmparator II. Valentinianus gösterilmiştir.

Resim. 03.54: Theodosius Obeliski kabartmaları, İstanbul

Bizans’tan günümüze ulaşabilen Tekfur Sarayı (Resim 03.55) surlarla bitişik olarak inşa edilmiştir. Bugün saraydan geriye cephe kalıntıları ile avlusundaki bir parça mozaik kalmıştır. Taç giyme ve tahta çıkma törenlerinin yapıldığı Tekfur Sarayı taş ve tuğladan yapılmış olup, üç katlı ve kubbelidir.

Resim. 03.55: Tekfur Sarayı, İstanbul

Su Kemerleri:Roma İmparatorluğu’nun devamı olan Bizans’ta su mimarisine çok önem verilmiştir. Yerleşim merkezlerine yakın yerlerdeki kaynaklardan getirilen sular sarnıçlarda toplanmış, çeşmeler aracılığıyla da halka ulaştırılmıştır. Yerebatan Sarayı (Resim 03.56), Binbir Direk Sarnıcı, Zeyrek Sarnıcı’ dır.

Suyu taşıyıp şehre getiren kemerlerin en güzeli İstanbul’daki Valens (Bozdoğan) Su Kemeri’dir.

Bunların dışında ise Trakya’da Gümüşpınar ve Keçigerme su kemerleri bulunmaktadır.

Surlar ve Kaleler: İstanbul ve Anadolu’nun birçok yerleşim yerinde surlar ve kaleler inşa edilmiştir. Bunların büyük bir bölümü Roma döneminde yapılmış, Bizans döneminde onarılmıştır. İstanbul ve İznik kent surları bunlara örnektir. İstanbul’daki surlar 5. yüzyılda yapılmıştır.

Kenti bütünüyle çevreleyen bu surlar kara ve deniz surlarıdır. Surların üzerinde yer alan kapıların içinde en önemlisi Yaldızlı Kapı ya da Altın Kapı olarak adlandırılan kapıdır. Diğerleri ise, Belgrad, Silivri, Mevlana, Sulukule, Edirne ve Topkapı’dır. İznik surları Bizans döneminde büyük onarımlar geçirerek yenilenmiştir.

Yorum yapın