Bilimsel yöntem, saptanan probleme ilişkin gözlem, deney, hipotez, teori, yasa ve bunlara ait betimleme, açıklama ön deyi aşamalarını kapsayan kavramlar çerçevesinde oluşan sistemli yolun genel adıdır. Bu yönüyle diğer düşünme biçimlerinden ayrılır.
Gözlem: Bilimsel yöntemin ilk aşamasıdır. Araştırmacının dikkatini çeken bir olayı gözlemlemesiyle ortaya çıkan durumun adıdır.
Deney: İleri sürülen fikir veya tezlerin bilimsel olarak doğruluk derecelerini belirleyebilmek için yapılan işlemlerdir.
Hipotez: Tespit edilen problemle ilgili elde edilen verilerden hareketle problemin çözümüne yönelik yapılan geçici açıklamalar, denence.
Teori (Kuram): Hipotezlerin gözlem ve deneyle doğrulanması sonucu ortaya çıkan güvenilir açıklama, yasalaşmadan önceki durum.
Yasa (Kanun): İspatlanmış kuramın matematiksel genellemeler biçiminde ifade edilmesidir.
Betimleme: Problemin gözlem ve deneyle elde edilen veriler yardımıyla kavranılır / anlaşılır duruma getirilmesidir.
Açıklama: Betimlenen olguların birbirleriyle olan ilişkilerinin kavram ve genellemeler yardımıyla izah edilmesidir.
Öndeyi: Olgulara ilişkin genellemelerden hareketle henüz meydana gelmemiş bir olayın önceden tahmin edilmesi, kestirimde bulunma.
Tümevarım: Özelden genele, tekilden tümele doğru yapılan akıl yürütme yoludur.
Tümdengelim: Genelden özele, tümelden tekile doğru yapılan akıl yürütme yoludur.
Hipotezin test edilmesi: Problemin çözümüne yönelik geçici açıklamanın gözlem ve deneyle doğrulanması ya da yanlışlanmasının sınanmasına denir.
