Besinlerin Kimyasal Sindirimi Nasıl Olmaktadır?

Karbonhidratların sindirimi ağızda başlar. Tükürük sıvısında bulunan amilaz, nişastayı ve glikoje­nin hidrolizini başlatır. Tükürük amilazı nişastayı tamamen sindirmez. Nişastayı küçük polisakkaritlere, maltoza ve bazı serbest glikoz moleküllerine dönüştürür. Lokma yutulduğunda midenin asidik ortamı nedeniyle amilaz inaktif hâle gelir.

Karbonhidratların sindirimi ince bağırsağın bazik ortamında devam eder. Küçük polisakkaritler ince bağırsakta pankreastan salgılanan amilaz enzimiyle disakkaritlere kadar parçalanır. Disakkaritler ince bağırsak epitel dokusundan salgılanan disakkaridazlar (maltaz, laktaz, sükraz) sayesinde monosakkaritlere kadar parçalanır.

Proteinlerin kimyasal sindirimi, mide öz suyunda bulunan pepsin enzimi sayesinde başlar. Pepsin, mide öz suyu içine midedeki sindirim bezlerinden pepsinojen şeklinde inaktif hâlde salgılanır. İnaktif olan pepsinojen, asidik mide öz suyu içerisindeki HCl sayesinde aktif olan pepsine dönüşür. Oluşan pep­sin, diğer pepsinojen moleküllerini de pepsine dönüştürebilir.

Pepsin, bir polipeptit zincirinde bulunan peptit bağlarını yıkarak daha küçük peptitlerin oluşmasını sağlar. Protein sindiren bu enzimin inaktif sal­gılanması, kendisini sentezleyen hücreye zarar vermemesini sağlar. Proteinlerin sindirimi ince bağırsakta devam eder. Pankreastan gelen tripsin ve kimotripsin enzimleriyle daha küçük polipeptitlere parçalanır. Tripsinojen ve kimotripsinojen enzimleri pepsinojen gibi inaktif enzimlerdir. Bu enzimler ince bağırsağa geçtiğinde aktifleşerek görevini yerine getirir.

Pankreas salgısındaki karboksipeptidazlar ile ince bağırsak epitel hücrelerinden salgılanan dipeptidazlar, karboksipeptidazlar ve aminopeptidazlar polipeptitlerin aminoasitlere kadar parçalanmasını sağlar.

Yağların sindirimi safra kesesinden ince bağırsağa gelen safra sıvısının yağları yağ damlacıkları hâline dönüştürmesiyle başlar. Yağların mekanik sindirimi sonucu enzimlerin etki edeceği yüzey alanı artar. Pankreastan salgılanan lipaz ince bağırsağa Wirsung kanalıyla taşınır. Lipaz enzimi yağları gliserol ve yağ asitlerine kadar parçalar.

Nükleik asitlerin sindirimi pankreastan ince bağırsağa gelen nükleazlarla olur. Nükleazların etkinliği sonucu nükleik asitler nükleotitlere parçalanır. Nükleotitler ince bağırsak epitel hücrelerinin salgıladığı nükleotit sindiren enzimler sayesinde azotlu organik baza, şekere ve fosfata kadar parçalanır. Sindirim enzimleri ve etki ettikleri maddeler aşağıdaki tabloda verilmiştir.

Sindirim Enzimleri ve Etki Ettikleri Maddeler
Sindirim Enzimleri ve Etki Ettikleri Maddeler
Sindirim Sisteminden Salgılanan Hormonlar ve Etkileri
Sindirim Sisteminden Salgılanan Hormonlar ve Etkileri

———————— o ————————

Yorum yapın