Atatürk ilkeleri, bir bütünü oluşturan değerler sistemidir. Bu sistem birtakım ortak özelliklere sahiptir.
Atatürk ilkeleri, Türk milletinin ihtiyaçlarından doğmuştur. Bu ilkelerin en önemli özelliklerinden biri de uygulanabilir olmasıdır. Atatürkçülük, akıl ve bilimin öncülüğünde yenilikler yapmaya, gelişmeye ve değişmeye açık olduğundan toplumun gereksinimlerini her zaman ön planda tutmuştur. Bu nedenle durağan değil, dinamik ve ileriye dönük bir düşünce sistemidir.
Atatürkçü düşünce sistemi, mantığa uygun bir düşünce sistemidir. Atatürk ilkeleri birbirinden ayrılamaz, tek tek değerlendirilemez. Atatürk ilkeleri Türk milletinin ruhuna, yüksek karakterine, gelenek ve göreneklerine uygundur.
Atatürk ilkelerinin kabul edilmesinde herhangi bir dış baskı ve taklitçilik yoktur. Bu ilkeler, millî ihtiyaçlardan kaynaklanan bir düşünce sisteminin ürünüdür. Atatürk ilkeleri; gerçeklere dayanan, geleceğe yönelik, birbirleriyle uyumlu ve tutarlı olması özelliğiyle bir bütünü oluşturur. Atatürk ilkeleri, Atatürkçü düşünce sistemini kurmak ve uygulamak amacı ile doğrudan ilgilidir. Çünkü Atatürk ilkeleri, Atatürkçü düşünce sisteminin temelini oluşturur. Atatürk ilkeleri Türkiye Cumhuriyeti ve Türk milletinin siyasal, sosyal, kültürel, ekonomik ve hukuksal açıdan gelişmesini amaç edinir.
Atatürk’ün devlet anlayışı; insan haklarına saygılı, milliyetçi, demokratik, laik ve sosyal bir hukuk devleti modelidir. Bu devletin temel özellikleri; cumhuriyetçilik, milliyetçilik, devletçilik, laiklik ve inkılapçılık ilkeleri doğrultusunda oluşturulmuştur.
Türkiye Cumhuriyeti Devleti’nin temelinde Atatürk ilke ve inkılaplarının önemli bir yeri vardır. Osmanlı Devleti’nin yıkılış nedenlerini çok iyi bilen Atatürk, Türk milletinin bağımsızlığını ve hürriyetini bir daha kaybetmemesi için köklü önlemler almıştır. Bağımsızlığın yanında millî egemenliği gerçekleştirerek cumhuriyeti kurmuştur. Bütün bunlar Atatürk ilke ve inkılapları sayesinde gerçekleşmiştir.
Atatürk ilkeleri; Türk milletinin özellikleri, bugünkü ve gelecekteki ihtiyaçları göz önüne alınarak belirlenmiş millî bir düşünce sistemidir. Türkiye, Atatürk ilkeleri ile hızlı bir kalkınma sürecine girmiştir. Bugün de aynı hızla ilerlemeye ve gelişmeye devam eden Türkiye, Atatürk ilkeleri ışığında dünyada kendisine layık bir yer edinmiş ve güçlü bir devlet durumuna gelmiştir.
Yönetimde, eğitimde, hukukta, sosyal ve ekonomik yaşamda yapılan bütün atılımlar itici gücünü Atatürk ilkelerinden almıştır. Bu ilkeler ışığında ilerleyen Türk milleti, yükselmeye azimli ve kararlıdır. Atatürk, bu bilinçle yaptığı inkılapları sürekli kılmak için kendi adıyla anılan ilkelerini oluşturmuştur. Bu ilkelerin hiçbiri birbirinden bağımsız değildir.