Asya’da Bağımsızlık Mücadelesi ve Bağımsızlık Sonrası Asya’daki Gelişmeler

İngilizlerin sömürgesi olan Hindistan’da 1920’lerde Mahatma Gandhi önderliğinde bağımsızlık mücadelesi başladı.

Gandhi liderliğindeki Hindistan Ulusal Kongre Partisi, barışçı eylem biçimi olan pasif direniş (sivil itaatsizlik) yöntemi izleyerek İngiltere’den birçok hak elde etti.

Hindistan ve Pakistan’ın Kuruluşu

Gandhi’nin Hint Ulusal Kongre Partisi genelde Hindulardan oluşuyordu ve İngiltere’den elde edilen özerk-yerel yönetimlerde ağırlık olarak Hindular görev almışlardı. Bu nedenle Kongre Partisi’ne karşı olan Hindistanlı Müslümanlar, Muhammet Ali Cinnah liderliğinde “Müslüman Birliği” adı altında örgütlendiler.

Bu birlik daha sonra kurulacak olan Pakistan Devleti’nin de temeli oldu. İngiltere, II. Dünya Savaşı’ndan sonra 1947’de Hindistan’ın bağımsızlığını tanıdı. Ancak Hinduların çoğunlukta olduğu yerlerde Hindistan; Müslümanların çoğunlukta olduğu yerlerde Pakistan adıyla iki ayrı devlet ortaya çıktı.

Pakistan, Hindistan’ın batısı ve doğusunda olmak üzere iki toprak parçasından meydana geliyordu. Hindistan’ın batısındaki topraklara Pakistan, doğusundaki topraklara Doğu Bangel adı verildi. Pakistan’ın bir parçası olan ancak Pakistan’dan çok uzakta olan Doğu Bangel, 1970’te yaşanan Hindistan-Pakistan Savaşı sonunda, 1971’de Bangladeş adıyla bağımsız bir devlet oldu.

Hindistan ve Pakistan’ın bağımsızlıklarını elde etmeleri Asya’daki öteki sömürgelere de örnek olmuştur. 1948’de Sri Lanka ve Birmanya, 1957’de Malezya İngiltere’den; Vietnam, Laos ve Kamboçya Fransa’dan bağımsızlıklarını aldılar.

Endonezya Achmed Sukorno (Ahmet Sukorno) liderliğinde 1945’te Hollanda’ya karşı bağımsızlığını ilan etti. Ancak Hollanda’nın saldırısıyla karşılaştı. Hollanda’ya karşı uzun kanlı bir bağımsızlık mücadelesi veren Endonezya, 1949’da BM tarafından da tanınınca savaş sona erdi.

Bağımsızlık Sonrası Asya’daki Gelişmeler

1947’de bağımsızlığını kazandıktan sonra Nehru liderliğindeki Hindistan, ne ABD önderliğinde Batı ne de SSCB önderliğinde Doğu Bloku’nda yer aldı. Nehru, Mısır lideri Nasır ve Yugoslavya lideri Tito ile birlikte Bağlantısızlar Bloku’na öncülük etti.

Hindistan Devlet Başkanı Nehru

Buna karşın Hindistan; Keşmir, Doğu Bangel gibi sorunlar yaşadığı Pakistan’ın ABD’ye yakın Batı Güvenlik sistemi içinde yer almasından dolayı Sovyetlerle daha yakın ilişkiler kurdu.

Pakistan, Soğuk Savaş Dönemi boyunca Batı yanlısı tutumunu sürdürdü. 1954’te kurulan SEATO ve Bağdat Paktlarına üye olarak Sovyetleri çevreleme politikasına destek veren devletlerden biri oldu.

Bağımsızlığını elde eden öteki Asya ülkelerinde de kolay kolay istikrar sağlanamadı. Sınır çatışmaları, diktatörlük yönetimleri ve ekonomik sorunlar sürekli duruma geldi.

Endonezya Devlet Başkanı Sukarno

Bu sorunlara yönelik Bağlantısızların öncülüğünde bölgede ekonomik iş birliği ve siyasi istikrar sağlamak amacıyla 1967’de Güneydoğu Asya Milletleri Birliği (ASEAN) kuruldu. Filipinler, Malezya, Endonezya, Tayland ve Singapur’un kurduğu ASEAN’a daha sonra Kamboçya, Birmanya, Laos, Brunei ve Vietnam katılmıştır. Bütün bu çalışmalara karşın günümüzde Malezya gibi birkaçı hariç bu ülkelerin büyük bölümü ekonomik yönden geri kalmış, gelişememişlerdir.

Yorum yapın