Amasya Genelgesi ve Önemi

Mustafa Kamal Paşa, Samsun’daki çalışmalarını tamamladıktan sonra Havza’ya geçti.

Burada yurdun her yanında dağınık durumda bulunan milli örgütleri birleştirip milli direnişi daha etkin bir hâle getirmek için vali ve komutanlara bir dizi emir gönderdi.

Mustafa Kemal Paşa, Kurtuluş Savaşı’na başlamadan önce ülkedeki milli birliği ve beraberliği sağlamak için çaba göstermiştir. Türk milleti tarihin her döneminde olduğu gibi Kurtuluş Savaşı’nda da millî birlik ve beraberlikle yurdumuzu düşman işgalinden kurtarmıştır.

Havza’dan Amasya’ya geçen Mustafa Kemal Paşa, burada Kâzım Karabekir Paşa’nın onayladığı, Rauf (Orbay) Bey, Refet (Bele) Bey ve Ali Fuat (Cebesoy) Paşa’nın imzaladığı bir genelge yayımladı (22 Haziran 1919). Bu genelgeye, Amasya Genelgesi adı verildi.

Bu genelgede Kurtuluş Savaşı’nın ancak milletin azim ve kararı ile kazanılacağı belirtildi. Amasya Genelgesi, milli egemenliğe dayalı yeni Türk Devleti’nin kurulması yolunda atılan ilk önemli adım oldu.

Amasya Genelgesinin en önemli maddeleri şunlardır:

  1. Vatanın bütünlüğü, milletin bağımsızlığı tehlikededir.
  2. İstanbul Hükümeti, galip devletlerin etkisi altında bulunduğundan sorumluluklarını yerine getirememektedir. Bu durum milletimizi yok olmuş gibi göstermektedir.
  3. Milletin bağımsızlığını, yine milletin azmi ve kararı kurtaracaktır.
  4. Milletin durumunu saptamak ve halkın sesini dünyaya duyurmak için her türlü etki ve denetimden uzak bir ulusal kurulun varlığı şarttır.
  5. Anadolu’nun her yönden güvenilir yerlerinden biri olan Sivas’ta milli bir kongre düzenlenecektir. Bu amaçla tüm Osmanlı illerinin her livasından, parti itilafları göz önünde tutulmadan, yetenekli ve milletin takdirini kazanmış üç kişinin yola çıkarılması gereklidir. Her ihtimale karşı bu ulusal bir sır olarak saklanacak, gerekli görülen yerlerde yolculuk gizli tutulacaktır.
  6. Doğu illeri adına 10 Temmuz’da, Erzurum’da bir kongre toplanacaktır. Bu illerin Müdafaayı hukuku milliye ve Reddiilhak Derneklerinden seçilen üyeler zaten Erzurum’a doğru yola çıkarılmışlardır. Bunlar uygun görecekleri tarihte, genel toplantıya katılmak üzere Sivas’a hareket edeceklerdir.
  7. Askerî ve ulusal örgütler hiçbir şekilde lağvedilemeyecek, komuta devredilmeyecektir. Komutanlar işgal eylemlerini derhâl birliklerine haber verecek; silah, cephane ve diğer araçlar hiçbir şekilde elden çıkarılmayacaktır.

Yorum yapın