1967 Arap-İsrail Savaşı’ndan sonra, petrolün Batı’ya karşı bir siyasi silah olarak kullanılması gündeme geldi.
Bu amaçla OAPEC (Petrol İhraç Eden Arap Ülkeleri Teşkilatı) kuruldu. Ancak Batı’nın özellikle Amerika’nın tek petrol kaynağı Orta Doğu değildi.
ABD’nin kendi üretimi olduğu gibi Venezuella, Endonezya ve Nijerya gibi ülkeler diğer alternatiflerdi. Ayrıca Arap ülkeleri için önemli bir gelirden yoksun kalmak, kolay göze alınmayacak bir şeydi. Bu nedenle petrol üretimi bir silah olarak kullanılamazdı.
OAPEC, petrol üretimini durdursa üretici ülkelerin gelirlerini azaltır ve sanayisi petrole dayanan Batı’dan sert tepkiler alabilirdi. OAPEC bunun yerine 1973 Yom Kippur Savaşı’ndan sonra petrol fiyatlarını dört katına kadar yükseltti.
Bu fiyat artışları özellikle Batı Avrupa ve Japonya’da paniğe neden oldu. Avrupa Ekonomik İş Birliği Örgütü (OECD), İsrail’in işgal ettiği topraklardan çekilmesini istedi.
Japonya İsrail’e karşı tavır aldı. İngiltere, İsrail’e yönelik silah ambargosu uyguladı. ABD ise Suudi Arabistan’ın kendisine uyguladığı petrol ambargosuna karşın Orta Doğu politikasını değiştirmedi. Bu ambargo politikası Batı sanayisini çökertirse silahlı bir müdahale bile yapabileceğini söyledi.
ABD’nin öncülüğünde OPEC’e karşı ortak hareket edebilmek için 1974’te OECD çerçevesinde Uluslararası Enerji Ajansı’nın (International Energy Agency) kurulması sağlandı. İçinde Türkiye’nin de olduğu bu ülkeler, petrol sıkıntısına düşmeleri hâlinde birbirlerine yardım edeceklerdi.
Böylece Batı Avrupa ekonomileri yeniden ABD’ye bağlandı. Petrol ithal eden Batılı ülkeler, OPEC üyelerinin petrolden kazandıkları dolarları ülkelerindeki bankalara çekebildikleri; yüksek petrol fiyatlarını ürettikleri sanayi mallarının fiyatlarına yansıtabildikleri, başka enerji kaynakları geliştirebilecek teknolojik düzeye ve sermayeye sahip olabildikleri için petrol krizini büyük ölçüde atlattılar.
Petrol ithal eden az gelişmiş ülkeler ise ekonomik kalkınmalarında petrole bağımlı durumda bulundukları için yüksek petrol fiyatlarından olumsuz etkilendiler. OPEC’in yardım ettiği petrol alıcısı ülkelerin sayısı beşi geçmeyen Müslüman ve Arap ülkesi olması, diğer az gelişmiş ülkelerin IMF ve Dünya Bankası’nın borç sarmalına girmesine yol açtı.
